Cấy chỉ huyệt đạo hiểu đúng cơ chế sẽ thấy tuyệt vời

Góc nhìn y học cổ truyền và y học hiện đại về cấy chỉ

Kỹ thuật cấy chỉ được hình thành trên cơ sở kết hợp tư duy y học cổ truyền (YHCT) và y học hiện đại (YHHĐ), do đó việc phân tích dưới cả hai góc nhìn giúp hiểu đầy đủ về phương pháp này:

* Theo Y học cổ truyền:

Cấy chỉ thực chất là một dạng biến pháp của châm cứu, nhằm mục đích thông kinh hoạt lạc, điều hòa khí huyết, cân bằng âm dương trong cơ thể. Các thầy thuốc YHCT lý giải rằng khi sợi chỉ được cấy vào huyệt, nó liên tục tác động như một mũi châm lưu tại huyệt đó, giúp duy trì thông kinh mạch ở vùng bệnh lý, trừ phong, tán hàn, trừ thấp (loại bỏ các tà khí gây bệnh), đồng thời bổ chính khí nếu dùng trên các huyệt bổ. Ví dụ, trong đau thần kinh tọa do “phong hàn thấp”, cấy chỉ vào các huyệt kinh Bàng quang và Đởm ở chân sẽ khu phong tán hàn, hành khí hoạt huyết, giảm ứ trệ ở kinh mạch, do đó giảm đau.

Một ưu điểm lớn của cấy chỉ theo quan niệm YHCT là tác dụng bền lâu giúp củng cố hiệu quả trị liệu, hạn chế bệnh tái phát​. Bệnh nhân cũng không cần dùng thuốc nên tránh được tác dụng phụ của dược phẩm, phù hợp với triết lý trị bệnh tự nhiên của YHCT. Có thể nói, cấy chỉ là minh chứng cho khả năng thích ứng và phát triển của châm cứu cổ truyền trong thời đại mới, khi biết tận dụng vật liệu hiện đại để nâng cao hiệu quả điều trị theo nguyên lý YHCT.

* Theo Y học hiện đại:

Các nhà nghiên cứu nhìn nhận cấy chỉ dưới khía cạnh sinh lý và khoa học thực nghiệm. Về thần kinh học, cấy chỉ tạo kích thích liên tục trên các sợi thần kinh cảm giác tại huyệt, dẫn truyền xung động vào trung ương thần kinh thường xuyên hơn, qua đó điều hòa hệ thần kinh (gây ức chế cảm giác đau do hiện tượng kiểm soát cổng, đồng thời kích thích hệ thần kinh tự chủ cân bằng hơn). Về miễn dịch học, phản ứng viêm do sợi chỉ kích hoạt được chứng minh là mang tính điều hòa, làm tăng các cytokine chống viêm và giảm các cytokine gây viêm tại chỗ sau giai đoạn cấp. Các nghiên cứu cũng chỉ ra cấy chỉ có thể làm tăng tiết endorphin và encephalin – những chất giảm đau tự nhiên của cơ thể – tương tự cơ chế châm cứu.

Một số thử nghiệm lâm sàng đối chứng đã cho kết quả tích cực, như trong đau lưng mãn tính và đau cổ mãn tính, nhóm bệnh nhân được cấy chỉ có mức độ giảm đau và cải thiện chức năng tốt hơn nhóm chứng​. Điều này củng cố niềm tin từ góc nhìn YHHĐ rằng cấy chỉ thực sự tạo ra các thay đổi sinh lý có lợi, chứ không chỉ mang tính chất tâm lý. Ngoài ra, YHHĐ cũng quan tâm đến tác dụng không mong muốn của cấy chỉ: các báo cáo cho thấy tỷ lệ biến chứng thấp và thường nhẹ, chủ yếu là đau tại chỗ, bầm tím hoặc sưng nề tạm thời; hiếm gặp nhiễm trùng nếu tuân thủ vô khuẩn, hầu như không có biến chứng nguy hiểm nào được ghi nhận trong các nghiên cứu quy mô​​. Điều này khẳng định cấy chỉ là phương pháp an toàn, phù hợp để kết hợp trong phác đồ điều trị đa mô thức cho các bệnh mãn tính.

► Tóm lại, cấy chỉ là một phương pháp trị liệu độc đáo, kết hợp tinh hoa của châm cứu cổ truyền với tiến bộ của y học hiện đại về vật liệu sinh học. Việc hiểu rõ các loại chỉ sử dụng, đặc tính hóa sinh, ưu nhược điểm, cũng như cơ chế tác dụng giúp người thầy thuốc lựa chọn đúng loại chỉ và kỹ thuật phù hợp cho từng bệnh nhân. Đồng thời, sự phối hợp giữa lý luận YHCT và bằng chứng YHHĐ sẽ ngày càng đưa cấy chỉ trở thành một biện pháp trị liệu khoa học, hiệu quả và an toàn, đóng góp tích cực vào chăm sóc sức khỏe cộng đồng.